Pilsen (Tsjechisch: Plzeň) is een stad in het westen van Tsjechië. Het is de hoofdstad van de gelijknamige regio. Met 162.627 inwoners is het de vierde stad van het land, na Praag, Brno en Ostrava. De stad is bekend geworden als bakermat en naamgever van de pils, welke gebrouwen word door de Pilsner Urquell brouwerij.
In het jaar 1859 zorgde de oprichting van de machinebouwfabriek Škoda voor een enorme economische heropleving.
In 1295 is het huidige Pilsen gesticht door koning Wenceslaus II.
Het werd een stad uitgestrekt over 20 hectare met een rechthoekig ontwerp van 15 straten en een marktplein. Dit hoofdplein, het Náměstí Republiky, is met een grootte van 193 bij 139 meter een van de grootste van Europa en ook de breedte van de straten was naar middeleeuwse maatstaven ongewoon groot.
Veel van de belangrijkste bezienswaardigheden van de stad zijn gelegen aan het Náměstí Republiky, waarvan de meest in het oog springende de St. Bartholomeüskathedraal is.
Verder is het gemeentehuis aan het plein gevestigd, alsmede het Keizerlijk Huis (Císařský dům) van keizer Rudolf II. Dit laatste gebouw heeft de functie van toeristisch informatiecentrum.